Osećaj lepršanja i treperenja u grudima, uzbuđenje, vrtoglavica, slabost i gubitak daha, simptomi su poremećaja brzine i ritma rada srca, odnosno aritmije. Ona se najčešće javlja posle tridesete godine, a sa starenjem povećava se rizik od mogućih komplikacija. Jedna od najčešćih tipova aritmija je sinus aritmija, koja nastaje kao promena u otkucajima srca pri svakom udisaju.
Kada imamo problem sa stvaranjem i provođenjem električnih impulsa u srcu, govorimo o srčanoj aritmiji. Ona je jednostavnije rečeno – odstupanje od normalnog srčanog ritma. Srce tada počinje da radi suviše sporo (ispod 60 otkucaja u jednom minutu, što se zove bradikardija), previše brzo (preko 100 otkucaja u minutu, što se zove tahikardija) ili nepravilno (ekstrasistolija, tahiaritmija ili bradiaritmija).
Zašto se javlja?
Srce se obično kontrahuje između 60 do 100 otkucaja u minutu. Svaka kontrakcija odgovara jednom otkucaju srca. Kod aritmije, otkucaji srca umesto da počnu u sinusnom čvoru, dešavaju se u drugom delu srca. Uzroci mogu biti vezani za samo srce – srčani udar, zapaljenje srčanog mišića, slabost srčanog mišića, urođene i stečene srčane mane, ali i za one izazivače koji nas svakodnevno vrebaju: poremećaj serumskih elektrolita (natrijum, kalijum, magnezijum), uzimanje nekih lekova, stres, infekcije, previše alkohola i kofeina…
Postavljenje dijagnoze
Uzimanjem anamneze treba razlučiti povremene kratke epizode aritmije od trajnijih aritmija. Pregled pulsa za vreme aritmije daje precizniju dijagnozu, a EKG predstavlja glavni dijagnostički postupak. Kompletna dijagnoza srčanih aritmija postavlja se na osnovu kliničkog pregleda bolesnika od strane kardiologa, sprovođenja laboratorijskih analiza, EKG-a, dinamičke elektrokardiografije (24-časovni holter), UZ srca, elektrofiziološka ispitivanja sprovodnog sistema srca.
Postoji nekoliko vrsta aritmija:
- Pretkomorske ekstrasistole – preuranjeni otkucaji srca, česti i kod zdravih osoba, retko uzrokuju simptome
- Trajna fibrilacija pretkomora – trajno brzi, nepravilni otkucaji pretkomora
- Paroksizmalna fibrilacija pretkomora – brz i nepravilan) pretkomorski ritam
- Atrijalna ( pretkomorska) tahikardija – ubrzan, pravilan ritam pretkomora
- Komorske (ventrikularne ) ekstrasistole – preuranjeni otkucaji, kontrakcije ventrikula (srčane komore)
- Ventrikularna (komorska) tahikardija – od tri ili više uzastopnih komorskih otkucaja s frekvencijom iznad 120 otkucaja u minuti
- Fibrilacija komora (ventrikula) – brz i nepravilan komorski ritam
- Atrioventrikularni blok (AV blok) – srčani blok
- Blok grane – delimičan ili potpun prekid električne sprovodljivosti kroz srčana vlakna
Bez previše uzbuđenja!
Svaka aritmija, ako traje dugo, može da bude opasna jer slabi srčani mišić, a to s vremenom vodi u druga, teža srčana oboljenja. Najveći broj aritmija javlja se kod osoba starijih od 50 godina i uglavnom ide pod ruku sa hipertenzijom, oboljenjima srca ili bubrega. Jaka uzbuđenja, kao što su radosni ili stresni događaji, ali i dugogodišnji nagomilani stres mogu da budu okidač za pojavu aritmije.
Aritmija kod mladih
Kod većine dece radi se o aritmijama koje su karakteristika zdravog srca i normalne (fiziološke) varijacije srčanog rada. Sa druge strane ima i takozvanih patoloških tahikardija koje mogu biti veoma opasne, ali koje se srećom veoma retko javljaju.
Jedna od najčešćih tahikardija kod mladih, jeste sinusna tahikardija. Ona predstavlja ubrzan rad srca (frekvencija iznad 100/min). Iako se statistički, aritmija vezuje za starije osobe, u poslednjoj deceniji i mlađe osobe pate „od preskakanja srca“. Najčešće nastaje kao posledica povećane aktivnosti simpatičkog dela neurovegetativnog sustava, ali može biti isprovocirana – pušenjem, crnom kafom, uzimanjem raznih opojnih sredstava ili psihostmulansa. Ponekad je dovoljno samo promeniti navike, smanjiti stres i redovno se baviti fizičkim aktivnostima.
Lečenje
U sprečavanju ponovnih napada aritmija, od primarne važnosti je lečenje osnovnog oboljenja i očuvanje što normalnije funkcije srčanog mišića. Nakon uspostavljanja dijagnoze, najčešće se određuje adekvatna medikamentna terapija lekovima iz grupe antiaritmika, koji umanjuju nadraženost srčanog mišića. Najveći napredak u dijagnostici i unapređenju lečenja srčanih aritmija nastao je osamdesetih godina prošlog veka sa sve širom kliničkom primenom intrakardijalnog elektrofiziološkog ispitivanja.
Prevencija
Ako uzrok aritmije nisu srčane bolesti, izbegavajte alkohol, cigarete, čaj, kafu i gazirane napitke.
Preporučljivo je uzimati minerale – magnezijum i kalijum koji doprinose normalnom funkcionisanju kardiovaskularnog, nervnog sistema i mišića. Nedostatak magnezijuma često uzrokuje grčeve u nogama ili rukama, nervozu, manjak koncentracije, osetljivost i probleme sa probavom. Nedostatak kalijuma dovodi do slabosti organizma, umora, gubljenja apetita, sanjivosti, povraćanja, bolova u stomaku, mišićne slabosti, velike žeđi i konfuzije.
Glog – poznat je kao tonik za srce. Mnoge studije dokazuju da on pomaže u sprečavanju srčanih tegoba, jača srčani mišić, poboljšava cirkulaciju krvi i smanjuje potrebe srca za kiseonikom.
Srdačica – studije su potvrdile da ova biljka usporava otkucaje srca, poboljšavajući njegovu opštu aktivnost.
Bela imela – biljka koja se spominje od davnina u nordijskim legendama, a pomaže u prevenciji tegoba koje se odnose na neujednačen srčani rad, lupanje srca, teskobu i otežano disanje.
VAŽNO: informacije koje su date u ovom tekstu su informativnog karaktera i nisu namenjene za dijagnostiku ili lečenje bilo koje vrste!
