Alergije na sunce su u dramatičnom porastu poslednjih godina, javljaju se čak i kod ljudi koji nikada pre nisu imali neželjene reakcije na sunce. Smatra se da oko jedne petine stanovništva pati od alergije na sunce poznate kao polimorfna svetlosna erupcija. Crvenilo, svrab, osip, mehurići ili bolni čvorići na koži koji se javljaju nekoliko minuta ili nekoliko dana od prvog izlaganja kože suncu, odraz su alergijske reakcije. Simptomi su neprijatni i uznemirujući, jer se javljaju na vidljivim delovima tela.
Postoje alergije ranog i kasnog tipa. Alergije ranog tipa nastaju vrlo brzo ali isto tako brzo i nestaju kada se sklonite od sunca. Alergije kasnog tipa javljaju se par dana od izlaganja sunčevom zračenju.
Ko je kandidat?
Češće se javlja kod osoba koje žive u hladnijim krajevim a odmore provode u toplijim predelima i u tom periodu se intezivno izlažu suncu. Najčešće se javlja u proleće kada je koža koja je bila tokom zime prekrivena izlaže sunčevoj svetlosti. Može se javiti i prilikom izlaganja kože suncu kroz staklo. Simptomi se tokom dužeg izlaganja mogu pogoršati, a epizode će se najverovatnije ponavljati svake godine.
Uzroci
Tačan uzrok alergije na sunce još uvek nije poznat, ali se smatra da je jedan od glavnih uzroka genetska predispozicija. Faktori rizika su korišćenje određenih lekova kao i hemikalije koje se nalaze u parfemima, kupkama, kremama ili sapunima. U koži ljudi sa polimorfnom svetlosnom erupcijom su izmenjeni funkcionalni procesi. Dugotalasni UVA zraci prodiru dubko u kožu i oštećuju ćelije.
Ljudi sa polimorfnom svetlosnom erupcijom imaju narušenu ćelijsku odbranu, što čini njihovu kožu nesposobnom da se izbori sa ovim slobodnim radikalima. Pri izlaganju suncu, njihova koža reaguje preteranom aktivnošću imunog sistema, što dovodi do crvene i upaljene kože.
Šta je PLE?
- PLE je najčešći vid fotodermatoze, kožnog poremećaja koji izazivaju UV zraci
- Češće pogađa mlade žene i ljude svetle puti
- PLE nije zarazna i nema dokazanu povezanost sa rakom kože
- Simptomi su: osip, crvenilo kože i plikovi
- Uzroci PLE nisu u potpunosti poznati
PLE pogađa 90% ljudi sa alergijama na sunce, ali postoje i druga stanja koja imaju slične simptome. To su: acne aestivalis, fotoreakcije, prurigo nodulari i solarna urtikarija.
Acne aestivalis
Simptomi se javljaju posle interakcije sa pojedinim sastojcima kozmetičkih ili preparata za sunčanje, kao što su određeni emulgatori. Uglavnom pogađaju mlađe žene starosti od 25 do 40 godina, od kojih su mnoge u pubertetu imale akne.
Fotoreakcije
One su odložene upalne reakcije izazvane UV zračenjem nakon senzibilizacije određenim supstancama. Manifestuju se kao nodule koje svrbe na mestima izloženim svetlosti.
Prurigo nodularis
Karakteriše se pojavom čvorova i oderotina na izloženim i neizloženim delovima tela. Karakteriše ih jak svrab, a javlja se kod male dece sa prvim sunčevim zracima. Zahteva lečenje.
Solarna urtikarija
Nastaje nekoliko minuta posle izlaganja Suncu, a praćena je svrabom, crvenilom, koprivnjačom. Prolazi pod dejstvom antihistaminika.
Prevencija je najbolji saveznik
- Treba koristiti zaštitne kreme sa visokim faktorima zaštite, fotozaštitnu odeću, šešire, naočare
- Između 10h i 17h ne treba izlaziti napolje
- Zaštitnu kremu treba nanositi na svaka dva sata, posle svakog kupanja, brisanja peškirom ili znojenja
- Kožu treba postepeno izlagati suncu i na prve znake alergije skloniti se u hlad
- Blage simptome uglavnom smiruju hladne obloge i sklanjanje sa sunca kao i korišćenje zaštite od UV zračenja
- Postoje različiti krem gelovi, nemasne teksture koji će koži pomoći da se oporavi na pravi način
- Ukoliko su simptomi intezivniji kao što je potkožno krvarenje na mestima koja su bila izložena suncu, ako osip i svrab ne prolaze na kreme koje ste nabavili u apoteci, ili se alergija javila na većoj površini tela i delovima koji su bili prekriveni odećom, potrebno je javiti se lekaru
- Lekar će prepisati antihistaminike i kortikosteroide u skladu sa kliničkom slikom
